Kars Halısı ve Bölgeye Özgü Halı Desenleri
'Kars' kelimesi, MS 130 civarında bölgede yaşayan Türk/Bulgar 'Karzak' kabilesinin adından gelmektedir. 8. yüzyılda Ermeniler tarafından kurulmuştur. 9. ve 10. yüzyılda Kars, bağımsız bir Ermeni krallığının başkentiydi. Bölge, uzun bir kuşatma ve çatışma geçmişine sahiptir. 11. yüzyılda Selçuklular, 1514'te Osmanlılar tarafından ele geçirildi. 1878'de Türkiye ile yapılan savaşın sonunda Kars, yaklaşık 40 yıl Rus egemenliğinde kaldı. 1918 Rus Devrimi'nden sonra Kars Türkiye tarafından alındı ve 1919-1920 yılları arasında kısa ömürlü Ermenistan Cumhuriyeti'nin bir parçası oldu. 1921'de Türk hükümeti ile SSCB arasında imzalanan bir barış anlaşması, Kars ve Ardahan'ı Türkiye'ye bıraktı. 1945'te Sovyetler Birliği, Türkiye'nin Kars, Artvin ve Ardahan illerinde yeniden hak iddia etti. 1953'te Rusya, Kars üzerindeki toprak iddialarından vazgeçti. 1993 yılında Türkiye ile Rusya arasındaki sınır en az 2021 yılına kadar kapalıydı. Kars yöresinde hem halı kilim hem de tüysüz veya kilim kilim üretimi yapılmaktadır. Bir kilim, onu düğümlü ve tüylü bir halıdan ayıran düz dokuma olarak da bilinir. Kilim Kars halısı ve şark kilimleri genellikle gevşek yırtmaçlı bir yapıya sahiptir. Yarık, iki renk bloğu arasında kalan boşluğu ifade eder. Bir renk alanındaki son çözgü etrafında atkının (yan yana ipler) döndürülmesiyle oluşturulur ve bitişik rengin atkı daha sonra bitişik çözgü etrafında döndürülür. Dokumacılar bir seferde bir renk bloğu üzerinde çalışırlar. Yarık örgü tekniğini kullanmanın avantajı, dokumacılara düz örgü tekniğinden daha fazla özgürlük sağlayan cesur, keskin desenler üretilmesidir. Sonuç, çoğu durumda tersine çevrilebilen pürüzsüz bir kilimdir. Saçakları oluşturan doğal kahverengi yün çözgüler (yukarı ve aşağı ipler) ve uçlardaki örgüler karakteristiktir. Kars halısı ve yakındaki Kağızman Kilimleri, genellikle Kilimlerin kendisinden daha pazarlanabilir olan torbalara veya yastık kılıflarına bölünür. Kilimlerin çoğu uzun ve dardır. Üçgen mihraplı küçük seccadeler de dokunmuştur. Antik Kars kilimleri, genellikle zorlu yaşamlarından etkilenmiş koyu renklere sahipti, ancak son zamanlarda açık kahverengiler, pembeler, turuncu ve beyaz ile daha yumuşak bir palete oldukça açık hale geldi. Düğüm motifi Türk simetrik düğümüdür. Çözgüler (yukarı ve aşağı ipler) yündür, ancak son zamanlarda dokunan kilimlerde pamuk kullanılmıştır. Atkılar (yan yana ipler) genellikle daha yeni kilimlerde bulunan pamuklu 2 veya daha fazla yün sürgünüdür.
Yığın yündür, genellikle yüksektir ve gevşek bir şekilde düğümlenmiştir. Yün, Kafkasya bölgesinde kullanılan kaliteden daha kaba ve mattır. Uçlar tipik olarak her iki ucunda düz saçaklı geniş bir kilim (düz alan) içerir. Kenarlarda atkı bulutlu 2 veya daha fazla ip bulunur. Kars ve çevresinde dokunan kilimlerin çoğu Kafkas dokuma merkezleri olan Kazak, Karabağ’a benzer desenler kullanıyor. Bu kilimlere bazen 'Kars Kazakları' denir. Kars kilimleri Ermenistan'da dokunan Şirvan kilimlerine de benzeyebilir. Tasarımlar geometriktir ve genellikle orta alanda bir veya daha fazla çeşitli şekilli madalyon ile büyük ölçeklidir. Bu şekiller büyük kelebeklere, yıldızlara veya hatta çapraz şekle benzeyebilir. Renklerin tonları Kazak kilimleri kadar net ve doygun değildir ve yün daha kalın ve parlak değildir. Genel olarak Kars kilimlerinin renkleri diğer Kafkas kilimlerine göre daha yumuşak ve pastel gibidir. Kırmızılar, Kazaklarda olduğu gibi tuğla kırmızısı yerine bordo bir renk olma eğilimindedir. Tipik olarak güçlü, baskın bir kahverengi renge sahiptirler. Günümüzde bazı kilimlere, eski görünmelerini sağlamak için ağır bir şekilde yıkanıyor. Kars'ta yaşayan Kafkasyalılar kilim motiflerini sürdürmeyi başarmışlardır. Bu yüzden kilimler tipik olarak hala geleneksel bir Kafkas kilimini andırıyor. Kars kilimlerini Kilim Deposu üzerinden inceleyip satın alabilirsiniz.
Kars Halısı, Kars Kilimi , Motif , Kilim Deposu
