Bergama Kilimleri Bergama oryantal halıları, Ege Denizi'ne yakın Türkiye'nin kuzeybatısındaki İzmir ilinin Bergama ilçesinden gelmektedir. Bergama antik kenti, Anadolu'nun en güçlü ve en zengin bölgelerinden biriydi. Antik çağda Bergama olarak biliniyordu. Bergama ilçesinde hem el dokuması havlı kilim hem de düz dokuma tüysüz kilim dokumacılığının tarihi yaklaşık olarak 11. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Bergama ilçesinde yaklaşık 80 köy bulunmaktadır ve köylülerin çoğu kilim dokumaktadır. Yağcıbedir’de dokunan kilimler, diğer Bergama kilimlerinden oldukça farklıdır. Bergama terimi aslında Bergama ve çevresinden gelen çeşitli yerel antika kilimler için kilim ticaretinde bir bütün olarak kullanılmaktadır. Bergama adı verilen eserlerin çoğu aslında Yağbedir, Ezine, Balekesir veya Çanakkale köylerinden gelmiştir. Türk halıları, ünlü gezgin Marco Polo'nun onlar hakkında yorum yaptığı on üçüncü yüzyılın sonlarında yüksek itibar gördü. Orta Çağ ve Rönesans döneminde sadece Ortadoğu'da değil, Avrupa'da da pazara hakimdiler. Bergama bölgesine atfedilen en iyi bilinen antik kilimlerden birine, bu tür kilimleri Genç Hans Holbein (1497-1543) tarafından bazı eserlerinde boyandığı için 'büyük desenli Holbein Halısı' denir. Kenarları sıralı çift kıvrık kancalarla detaylandırılmış sekizgen madalyonlardan oluşurlar.
Diğer büyük usta ressamlar da arka plan dekoru olarak Türk kilimlerini boyamak için ilham
aldılar. Bu tarihi halılarda bulunan tasarımlar, Lotto, Memling ve Bellini gibi Avrupalı
ressamların yanı sıra isimleri bu ikonik tasarımları tanımlamak için gelen Holbein ile ayrılmaz
bir şekilde ilişkilidir. Son derece geleneksel doğasının özel güzelliği ile antik Bergama
kilimleri, kilim tutkunları tarafından oldukça rağbet görmektedir. Bergama kilimleri, ilk Türk
kilimlerinin çok değerli olduğu tasarım ve rengi koruyan koleksiyoner kilimleri sunar. Kilimler,
rustik kabile tasarımlarına sahip güçlü sembollerle doludur ve hem çağdaş hem de klasik
modern iç mekanlara eşit derecede iyi uyum sağlayabilirler.
15. ve 16. yüzyıl Bergama kilimlerinin, tasarım ve yapısal detayları ile büyük olasılıkla
Bergama'da dokunduğu düşünülmektedir. 15. yüzyılın başlarından kalma bazı kilimler hala
var ve İstanbul, Berlin ve New York dahil olmak üzere dünyanın birçok müzesinde
sergileniyor. Nişleri veya Mihrap motifleri genellikle 'çift niş' olarak bulunur.
16. ve 17. yüzyıllarda İran'dan gelen doğu halılarının popülerlik kazandığı ve Türk halısını
geçerek standart doğu halısı statüsü kazandığı görüldü. Bergama köyü el dokuması
kilimlerin tasarımları, Bergama bölgesinde zaten bulunan Kafkas halkına katılmak için
bölgeye göç eden farklı etnik halkların etkisiyle 2 ana gruba ayrılabilir: Kafkas veya Türkmen
tipi. Bu tip tipik olarak büyük, geometrik şekillere sahiptir ve genellikle ince dokunmuş kilim
düz dokuma uçlarla tamamlanır. Güney Anadolu'nun Gence ve Kazak kilimlerine benzerler.
Çeşitli stilleri arasında bölmeli madalyonlar, yönlü dua nişleri bulunur. Türk tipi. Bu kilimler
çiçek motiflerine sahiptir. Tarlada çam ağacının yapraklarıyla işlenmiş çiçekler bulunur.
Anadolu'nun göçebe halkları Yörükler tarafından yapılan Bergama halılarının üçüncü bir türü
daha vardır. Tipik olarak, büyük, eşmerkezli eşkenar dörtgen benzeri desenler ve kancalı
süslerden oluşan merkezi bir madalyon sergilerler. Genellikle kenarlarda nazar motifleri
bulunur. Bergama kilimlerinin motifleri (düz dokuma kilimler) tipik olarak stilize hayat ağacı ve
koç boynuzu ile kilimlerin ortasında tarak motifleri içerir. Bergama yöresinde de dokunan Zili
ve Cicim kilimleri, dokumacının evlenme arzusunu simgeleyen sandığı simgeleyen karelerle
sahiptir. Kenarlar tipik olarak 2 veya daha fazla çözgü ipinden oluşur. Çoğunun uçları kaba
dokuma kilim (düz dokuma) uçlara sahiptir, bazen entegre bir havlı dokuma deseni vardır.
Uçlarında kırmızı, mavi veya kırmızı ve mavi şeritli dokuma bantları olabilir. Ayrıca kötü
ruhlara karşı boncuk veya diğer tılsımlar kullanılır.
