Ladik şark kilimleri, Orta Türkiye'de Konya ilinin Ladik ilçesinde yüzyıllardır dokunmaktadır.
Ladik, Konya şehrinin yaklaşık 20 mil kuzeybatısında, Anadolu olarak da bilinen (Romalılar
tarafından Küçük Asya olarak adlandırılan) bölgede yer almaktadır. Konya, 11. yüzyıldan 14.
yüzyıla kadar Orta Asya ve Orta Doğu'nun bazı bölgelerini yöneten hanedanın evi olan Türk
Selçuklu İmparatorluğu'nun başkentiydi. O zamanlar çok önemli bir iletişim ve siyaset
merkeziydi. Selçuklu İmparatorluğu'nun ilerlemesi, Ortadoğu'daki Türk gücünün başlangıcını
işaret ediyordu.
Konya-Ladik, modern Ladiklere atıfta bulunmak için kullanılan bir terimdir. Antik Ladiklerden
yapı olarak farklıdırlar ve çiçek ve madalyon tasarımları, büyük ölçüde Kafkas
komşularından alınan antik Ladiklerin tasarımlarından ziyade, Tebriz gibi İran dokuma
merkezlerinden alınmıştır. Çözgüler (yukarı ve aşağı ipler) yündü ve atkılar (yan yana ipler)
de 2 veya daha fazla sürgün ile yündü. Çözgüler ve atkılar genellikle renkliydi.
Yığın yünden ve kısaydı. Düğüm Türk simetrik düğümüydü. Uçları, iki ucu örgülü püsküllü
düz bir kilim süslemiştir. Yanlar, yünle sarılmış 2 ipten oluşuyordu. Çözgüler pamuklu, atkılar
da pamuklu, 2 veya daha fazla sürgünlüdür. Yün yün ve orta kalınlıktadır. Düğüm Türk
simetrik düğümüdür. Uçlar, iki ucu püsküllü düz bir kilimden oluşmaktadır. Kenarları yünle
kaplanmıştır. Mihrap motifi, bazen niş olarak da bilinen dua nişidir ve tüm seccadelerde
birçok farklı formda bulunur.
Dokumacıların ibadet sevgisinin ve takva inancının bir temsilidir.
Antik Ladik kilimlerinde mihrabın çeşitli formlarına rastlamak mümkündür. Büyük kaideler
üzerinde duran ince sütunlarla desteklenen merkezde büyük ve yanlarda 2 küçük olmak
üzere sadece bir veya bazen üç birleşik mihrap olabilir. Bu motif aslında 16. yüzyıldan kalma
bir Osmanlı mahkeme tasarımına kadar uzanıyor. Mihraplar tipik olarak düz kırmızı, mavi
veya bej renkli zeminlere sahiptir ve hatta bir desen içerebilir.
Mihrapların kendileri yay veya kemer gibi çeşitli şekillerde olabilir. Bazen küçük kanca
motifleri ile süslenmiş şık bir merdiven şeklinde olabilir. Tek bir mihrap ise, basamaklı olabilir
ve dış kenarlarında çengelli, tepesinde bir fiyonklu düz bir üçgen oluşturulabilir.
Ladik kilimleri, stilize edilmiş sap motifli laleleriyle de tanınır. Bunlar genellikle bir mihrabın üstünde veya altında ve çoğu zaman tek sayılarda bulunur. Erken dönem Ladik kilimlerinde lale paneli genellikle mihrabın üzerinden geçer. Daha sonraki kilimlerde, nişin altından geçen bir panelde laleler baş aşağı çiçek açar. Lalelerin yanı sıra, çiçek motifleri ve ağaçlar genellikle üst üste dizilmiş olarak bulunur. Halının kenarları genellikle kartuşlar ve çeşitli bitkisel motiflerle süslenirdi. Bordür, her iki tarafta tekrarlanan 2 veya 3 dar şeritli bir ana bordür şeridinden oluşabilir. Dar şeritler genellikle birbirini izleyen siyah ve beyaz şeritlerdir ve her dar şerit birbiri ardına bağlantısız, ayrı küçük tasarımlar içerecektir. En eski örneklerin çoğunda ana bordür, rozet motifi ile dönüşümlü olarak Rodos zambağı tasarımına sahiptir. Genellikle bir niş içine bir tarih yazılır. Dikdörtgen şeklindeki iç içe geometrik tasarım, gönül bahçesinin bir simgesidir. Bu bahçe, dokumacı tarafından istediği tüm eşyaların sembol ve işaretleri ile süslenmiştir. Karanfil, arzunun bir göstergesidir. Çiçekler ve yıldızlar geleceğe mutlu bakışlardır. Türk kilimlerindeki motifler hakkında daha detaylı bir yazı için lütfen burayı okuyunuz. Antik Ladik kilimlerinde sadece doğal boyalar kullanılmıştır. Bu boyaların çoğu çeşitli bitkilerin yaprak, kök ve meyvelerinden elde edilmiştir. Bitkiler, özellikle dokumacıların boyalarını elde etmeleri için meralarda tutuldu. Bu meralara kilim dokunan her bölgede rastlamak mümkündür. Boya formülleri yüzyıllardır kullanılmış ve nesillere aktarılmıştır.
